Op 15 november opende in het Designmuseum een nieuwe
tentoonstelling, Lightopia. Wij waren bij de opening aanwezig en daar hebben we geen spijt van gehad. Net als de vorige tentoonstelling, No Design to waste , gaat het opnieuw om een internationale, reizende tentoonstelling, een realisatie in samenwerking met het Vitra Design Museum deze keer. ‘Lightopia is de eerste tentoonstelling die niet alleen lichtkunst of lichtdesign toont, maar alle facetten van licht samenbrengt en met de actuele context verbindt.’ aldus Jolanthe Kugler, curator van de tentoonstelling.

Het elektrische licht had als geen ander medium de afgelopen eeuw een grote impact op ons leven, het veranderde zowat alles in onze samenleving. Ook vandaag vinden er opnieuw ingrijpende veranderingen plaats in de wereld van het kunstlicht. Daarnaast is er echter ook de problematiek van lichtvervuiling en de ongelijke sociale verdeling van verlichting in de wereld. Net als bij No Design to waste is er terug een actie voor het goede doel gekoppeld aan de tentoonstelling. In de museumshop kan je een LED-lampje kopen op zonne-energie, een ontwerp van kunstenaar Olafur Eliasson & ingenieur Frederik Ottesen. Met de opbrengst worden projecten in Afrika opgezet om dorpen zonder elektriciteit van kunstlicht te voorzien (meer info op www.littlesun.com). Je kan ook meedoen aan een wedstrijd om er eentje te winnen trouwens.

De tentoonstelling is opgebouwd in vier delen. Deel 1 kreeg als titel Living in Lightopia en start met een blik op de functie en de plaats van licht en verlichting in onze hedendaagse, westerse maatschappij. De kansen en innovaties met o.a. LED en OLED, maar ook de negatieve gevolgen van lichtvervuiling en verspilling van grondstoffen.
In Deel 2. Designiconen volgt een terugblik op de ontwikkeling van de lamp in de loop van de geschiedenis en hoe design intrinsiek verbonden is met veranderingen in de maatschappij en technologische ontwikkelingen. Een vijftigtal objecten uit de lampenverzameling van het Vitra Design Museum schetsen de mijlpalen van het lichtdesign en hoe de designers zich bij deze ontwerpen lieten beïnvloeden. Van de historische fabrieksontwerpen uit het einde van de 19de eeuw naar recente modellen, van functionele verlichting naar sfeerverlichting, de introductie van halogeentechniek, … Heerlijk om al die mooie lampen te zien en tot de vaststelling te komen dat sommige exemplaren al tientallen jaren oud zijn, maar er nog steeds ongelooflijk knap uitzien en dat andere lampen nog maar enkele jaren oud zijn maar dat tijdloze al helemaal in zich hebben.

Deel 4. Licht voor morgen stelt vragen over de kwaliteit en de kwantiteit van het licht in plaats van de vorm van licht, haar impact op de maatschappij en het welbevinden van de mensen. Nieuwe lichttechnologieën zorgen voor totaal nieuwe uitdagingen en mogelijkheden van designers. Onderzoekslaboratoria en denktanks houden zich bezig met de toekomst van het kunstlicht en het gebruik van in het dagelijks leven en de publieke ruimte.

Aanvullend bij deze tentoonstelling gingen verschillende Belgische ontwerpers onder de noemer ‘Verlichte geesten’de uitdaging aan om lichtinstallaties/concepten te presenteren in de 18de-eeuwse stijlinterieurs van het Hotel de Coninck. Bovendien kan op deze manier meteen ook het oudste deel van het museum verder worden gerestaureerd (verschillende kamers werden deels of volledig leeggemaakt).

 

Wie licht zegt, denkt automatisch ook aan het Lichtfestival dat tijdens de voorbije edities al op heel wat bijval kon rekenen. Van 29 januari tot en met 1 februari maakt Gent zich op voor opnieuw een veelbelovende editie. Een bezoekje aan de tentoonstelling en de bar kan dan zeker deel uitmaken van een lichtwandeling doorheen de Gentse binnenstad.

Persoonlijk zou ik echter zo lang niet wachten en binnenkort al een bezoekje brengen aan deze zeer geslaagde tentoonstelling die inmiddels al heel wat bezoekers trok. Eén van de blikvangers op de tentoonstelling is zeker nog een extra vermelding waard, nl. Temporale, een reusachtige luster van Alberto Garutti die verbonden is met het Italiaans meteorologisch instituut en oplicht telkens het ergens in Italië onweert. Klinkt wellicht niet helemaal onbekend? Dat klopt, want in het kader van Over the edges maakte de man al een vergelijkbare installatie (Ai nati Oggi), verlichtingspalen die oplichtten telkens er in Gent een kindje werd geboren in Gentse ziekenthuizen.

Praktisch

Van zaterdag 15 november 2014 t.e.m. zondag 15 maart 2015
http://www.designmuseumgent.be/

Dit artikel verscheen eerder al in lichtjes andere vorm op Gentblogt.