De vriendenkring op het werk organiseerde een theeworkshop gegeven door OR.  Aangezien ik graag een theetje drink en ik best nog wel iets meer wilde weten over dit drankje besloot ik me in te schrijven.
De workshop ging door in onze kitchenette op het werk (na de werkuren uiteraard) en bood net plaats genoeg aan de vijftien collega’s en twee theesommeliers.
Terwijl de ene sommelier ons regelmatig van verse thee voorzag (we kregen er uiteindelijk wel een tiental geserveerd gespreid over twee uur), deelde de andere een pak kennis en weetjes met de groep.

Over soorten thee 

We spreken enkel over thee wanneer we het hebben over het waterige aftreksel van de bladeren van de Camellia sinensis of Chinese theeplant. Alle overige drankjes zijn infusies, zoals bv. een kruideninfusie of een infusie van rozenbottel of linde.
De verschillende theesoorten komen van één en dezelfde plant namelijk de Camellia sinensis. Het verschil zit hem in de bereidingswijze van elke soort.

• Witte thee wordt enkel gestoomd en daarna gedroogd. Deze thee bestaat uit ‘knopjes’ van de theeplant, kan dus enkel in het voorjaar worden geoogst. Het is een bron van mineralen en anti-oxidanten. De beperkte oogsttijd maakt deze thee ook zeldzamer (en duurder, hij wordt ook wel de champagne onder de thee genoemd). Witte kwaliteitsthee uit de regio Fujian noemen we silver needle. Witte thee heeft geen uitgesproken smaak, maar wordt toch meestal puur gedronken omwille van de gezonde stoffen die het bevat.
• Groene thee wordt niet bewerkt en zit daarom vol anti-oxidanten en is dus erg gezond
• Oolong thee wordt gedeeltelijk gekneusd en gedeeltelijk gefermenteerd. De fermentatie van oolong thee kan variëren tussen de 20 en 80%; met 20% fermentatie leunt hij dichter aan bij groene thee en is dus zachter van smaak, richting 80% fermentatie wordt de smaak sterker en leunt hij dichter aan bij zwarte thee.
• Zwarte thee wordt volledig gekneusd en volledig gefermenteerd. Deze thee heeft een krachtige smaak.
• Een Pu’er thee is een zwarte thee, waar het fermentatieproces niet werd stopgezet. De blaadjes worden onder stoom samengeperst en daarna in zijdepapier en bamboebladeren gewikkeld om verder te rijpen. De smaak van de pu’er is afhankelijk van hoe lang het rijpingsproces heeft geduurd. Er bestaan pu’ers die wel 30 jaar hebben gerijpt.

Je kan ook thee uit Japan, Zuid-Afrika of India kopen; de theeplanten daar zijn ook afkomstig van de Camellia Sinensis. Afrikaanse rooibos is dan weer geen echte thee volgens deze definitie want dat is een aftreksel van naalden.

Over de kwaliteit van de thee

De kwaliteit van de thee wordt door een combinatie aan voorwaarden bepaald: o.a. de regio waar de thee vandaan komt, de grond waarin de struiken groeien, het klimaat, de hoogte waarop de thee groeit, de hoeveelheid neerslag, het vakmanschap van de kweker, … Verder onderscheiden we op basis van de grootte van de theeblaadjes 4 verschillende kwaliteitscategorieën. Gerangschikt van hoog naar laag zijn deze:
1. full leaves of volle blaadjes;
2. broken leaves of gebroken blaadjes;
3. fannings of kleine bladstukjes tot gruis;
4. dust of stof.

Voor ondoorzichtige theebuiltjes (goedkopere theesoorten, de klassieke zakjes thee) wordt meestal gebruik gemaakt van fannings en dust! Bladvormen zal je hier niet meer vinden. Van kwaliteit is eigenlijk geen sprake meer, aan dit stof worden heel wat smaakversterkers toegevoegd. Ook de zakjes zelf bevatten vaak bleekstoffen en de touwtjes worden gelijmd. Allemaal niet zo gezond, wanneer je er even over nadenkt.

Een gearomatiseerde thee is een groene, oolong of zwarte thee, waarbij na bewerking bloemblaadjes, specerijen, etherische vruchtenolie of kruiden worden toegevoegd. Een aantal voorbeelden:

• Jasmijnthee: de jasmijnbloemetjes die alleen ‘s nachts geuren als ze vochtiger zijn, worden geplukt en op natte doeken op de thee gelegd. Na de intrektijd worden de doeken met de bloemetjes weggenomen. De thee smaakt en ruikt hierdoor naar jasmijn. De bloempjes die je soms nog aantreft bij de thee worden enkel voor het zicht toegevoegd, ze ruiken op dat moment immers niet meer.
• Earl Grey: één van de oudste gearomatiseerde theesoorten. Deze zwarte thee wordt met de etherische olie van bergamot, een klein citrusvruchtje, besprenkeld. Het verhaal doet de ronde dat de Engelsen aan het begin van de 19e eeuw deze thee schonken aan premier Earl Grey. Later werden kruiden, specerijen en vruchten toegevoegd. De thee neemt deze geuren alsook de smaak vrij snel op.
• Marokkaanse muntthee: verse muntblaadjes aangevuld met groene thee (en mag daarom dus ook thee worden genoemd ipv infusie)

Je kan ook zelf je thee een extra smaak of geurtje geven. Hiervoor maak je gebruik van vers of gedroogd materiaal van bv. citroenen, appelsienen, aardbeien, zwarte bessen, frambozen, jeneverbessen, …

Hoeveel thee gebruik je?

Alles hangt natuurlijk samen met eigen voorkeuren, maar algemeen kan toch worden gesteld dat wij veel te veel thee gebruiken. Chinese thee is en hoort nu eenmaal een milde, zachte thee te zijn. Eigenlijk is 2 gr thee voor 1 liter water meer dan voldoende. Dit komt ongeveer overeen met 1 koffielepel. Hou je van een sterkere thee, dan kan je de hoeveelheid opdrijven tot 2 gr per kop.
Theeblaadjes hebben ook best de nodig ruimte om hun smaak te kunnen afgeven aan het water. Doe ze dus niet in een klein houdertje en kies sowieso voor een inox thee-eitje, geen gewoon metalen exemplaar.

Hoe warm mag het water zijn?

Dit verschilt van soort tot soort. Een pu’er verdraagt temperaturen nabij het kookpunt. Zachte soorten zoals witte en groene thee mogen slechts in water van 80 °C. Oolongthee komt dan weer het best tot z’n recht bij 90 °C.

Enkele algemene tips:

1. Kook het water nooit! Hierdoor verandert immers de samenstelling en als gevolg ook de smaak van het water.
2. Als je je nog een nieuwe waterkoker moet aanschaffen, kies dan voor een toestel waar je de temperatuur kan instellen. Uiteraard werkt ook je oude waterkoker nog perfect. Hou het water in de gaten, wanneer je de spreekwoordelijke “vissenogen” (grootte van de zuurstofbellen) op de bodem ziet verschijnen, heeft je water net de juiste temperatuur en nog niet het kookpunt bereikt! Ook met een traditioneel steelpannetje werkt dit perfect.
3. Verwarm nooit je water in een microgolfoven.

Kies je voor een zachte thee? Doe dan eerst het water (van 70-80°C) in de pot en dan de thee. Neem je een zwarte thee? Doe dan eerst de thee in de pot en giet er vervolgens water (van 80-90°C) op. Bij infusies mag het water tot 100°C gaan.

Hoe lang laat je jouw thee trekken?

Zowat iedereen haalt na enkele ogenblikken het theebuiltje al uit het water. Logisch, want een thee van mindere kwaliteit smaakt snel erg bitter. Een goede kwaliteitsthee trekt niet extreem bitter!
Hoe lang mag een thee dan wel trekken? Je kan de smaak sterker of zachter maken afhankelijk van wat je zelf graag drinkt. Hou er wel rekening mee dat de blaadjes eigenlijk minimum 15 minuten nodig hebben om hun anti-oxidanten vrij te geven aan het water. Haal je de theeblaadjes dus sneller uit het water, dan drink je wel een milde thee, maar krijg je bitter weinig anti-oxidanten binnen!

Soms wordt wel eens gezegd dat thee even sterk kan zijn als koffie maar voor 1 kop koffie mag je 3 koppen zwarte thee drinken.
Wist je trouwens dat je dezelfde theeblaadjes meermaals mag opgieten met heet water? De smaak wordt bij ieder gietsel een stuk milder, maar de blaadjes blijven anti-oxidanten aan het water afgeven. Je hoeft je dus zeker geen gierigaard te voelen 😉

Welk water gebruik je om thee te zetten?

Thee bestaat voor 99 % uit water. De keuze van het water is dus sterk bepalend voor de uiteindelijke smaak en zicht. Wanneer thee wordt gezet met leidingwater, een mineraalrijk bronwater of water uit de filterkan zal je een troebele thee met ‘een vel’ op zien. Dit komt er door de interactie van de thee met de aanwezige mineralen (vooral calcium en magnesium) in het water. Het is die chemische reactie die zorgt voor de aanslag in je kopje en soms zelfs op je tanden. Idealiter gebruik je dus water met een droogrest van maximum 50 mg/l. Dit staat duidelijk vermeld op het etiket van de fles. Voorbeelden van geschikt water zijn Spa Reine, Mont Roucous, Montcalm en Montille.

Ik vergat een foto te maken maar het verschil na een uurtje trekken was echt frappant. Of ik nu echt ga overschakelen op flessenwater voor elke kan thee die ik in de toekomst ga zetten, dat betwijfel ik maar ik vond het alleszins interessant om weten.

De theepot zelf is het best van glas of porselein; aardewerk is te poreus (de smaak van de thee dringt in de pot) en gietijzer is helemaal af te raden omdat het metaal reageert met de thee.

Meer met thee

Als afsluiter kregen we nog enkele extra suggesties mee om meer te doen met thee dan ‘gewoon’ als warm drankje serveren. Je kan er bv ook een prima cocktail mee brouwen: ooit al gehoord van een Sangtearia of een Cosmopolteatan ? Je kan thee zelfs verwerken in gerechten, zoals bv deze wortelballetjes.

Heel wat kennis rijker ging ik alvast heel tevreden met onderstaand theedoosje naar huis 🙂

Ik heb alvast genoten van deze workshop en naast de lekkere smaak ook helemaal verkocht door de mooie huisstijl van de OR-producten. De tekeningen op de verschillende theezakjes zitten vol mooie details en de potjes zou je alleen al daarom kopen. Nog voor het drinken een goed gevoel gegarandeerd 🙂