Ik vermoed dat zowat de meerderheid van de (TV-kijkende) Vlamingen Judith leerde kennen via de TV-reeks Het verhaal van Vlaanderen waarin Tom Waes op geheel eigen wijze de geschiedenis van onze contreien in beeld bracht. De reeks is trouwens nog steeds te bekijken via VRT Max voor de geïnteresseerden.
Samen met Tom Waes vroeg menig Vlaming zich toen af wie in graf S127 gevonden was bij de graafwerken aan het Sint-Pietersplein in Gent in het begin van de 21ste eeuw. In 2006 vond men geen antwoord op de vraag en verdwenen de gevonden resten in de archieven en de vergetelheid. Het TV-programma gaf het spreekwoordelijke duwtje in de rug om het dossier/het skelet terug van onder het spreekwoordelijke en letterlijk stof te halen. Zoveel jaren later was de wetenschap immers ook alweer verder geëvolueerd dat het misschien wel de moeite loonde om alles nog eens grondig onder de loep te nemen in de hoop een antwoord te kunnen formuleren op de prangende vraag: Is het het gevonden skelet dat van Judith van Vlaanderen?
En zo geschiedde, … rond de nieuwe zoektocht werd een tentoonstelling uitgebouwd en wij gingen een kijkje nemen.
Als bezoeker word je door de experten meegenomen in het verhaal van hun (hernieuwde) zoektocht. De opstelling met kasten, kijkdozen en tafels voor intrigerend studiemateriaal geven je een kleine inkijk in het leven van een onderzoeker.
Wie zich trouwens afvraagt of millimeterpapier nog veel gebruikt wordt vandaag, volgens mij nog volop bij archeologen 😉
Verder ook prachtige oude boekwerken uit de 9de en 10de eeuw die met de nodige omzichtigheid geraadpleegd moeten worden en in de tentoonstelling vaak opgeborgen liggen onder klapdekseltjes om ze maximaal tegen het licht te beschermen.
Uiteraard ook microscopen en filmpjes van moderne onderzoekstechnieken om toch maar zoveel mogelijk informatie te pakken te krijgen en mysteries uit het verleden te ontrafelen.
Parallel krijg je ook heel wat informatie gepresenteerd over de periode waarin de Karolingische dynastie hoogtij vierde. In 3 kamers wordt de informatie enigszins thematisch gebundeld en werden heel wat mooie stukken uit andere binnen- en buitenlandse collecties in bruikleen gegeven voor de tentoonstelling.
Een tijdlijn brengt het verhaal van Judith en de Karolingische dynastie op een visuele manier in beeld. Heel interessant ook dat duidelijk wordt meegegeven waar de onjuistheden en de onzekerheden in de verhaallijnen zitten. Niet alles is immers even duidelijk, boeken en geschriften waren eerder zeldzaam en ook toen bestond er al iets wat je misschien zou kunnen omschrijven als fake news en dus het belang van degelijk bronnenonderzoek mooi in de kijker stelt.
De audiogids maakt deel uit van jouw toegangsticket. Het geeft je nog een pak extra informatie in de vorm van toelichtingen door de experten, maar vooral ook de verhalen die door het personage Judith verteld worden. Deze zorgen ervoor dat je nog meer in het verleden en in het verhaal getrokken wordt. Fans van het Geluidshuis kunnen o.a. de stem herkennen van Leen Renders, host van de podcast Wetenschapje
En weten we nu zeker of het gevonden skelet dat van Judith is? Helaas kunnen we dat nog steeds niet met zekerheid zeggen, maar we kunnen het ook niet met bewijskracht ontkennen. Dat is jammer, maar niet geheel onverwacht. Wat we wel met zekerheid weten, is dat het de vrouw uit S127 van hoge komaf was en in haar tijd als heel belangrijk beschouwd werd. Bovendien zijn er overeenkomsten met het levensverhaal van Judith zoals we dat kennen uit historische bronnen wat ook wel het belang van deze vindplaats aangeeft.
Wie weet zullen we ooit nog in staat zijn om het mysterie nog verder te ontrafelen, sowieso is en blijft het een heel boeiend verhaal.
Als afsluiter en uitsmijter krijg je trouwens nog een 3D-visualisatie te zien van hoe deze vrouw er zou kunnen uitgezien hebben. Dit gebeurde met behulp van geavanceerde 3D-technologie en gezichtsreconstructietechnieken. Omdat er geen volledig DNA werd teruggevonden, werden een aantal variaties gemaakt met verschillende haar-, huid- en oogkleuren die in de regio voorkwamen. Aangezien de vrouw van middelbare leeftijd was (dat kunnen wetenschappers wel afleiden uit de botresten), is het waarschijnlijk dat ze al grijs haar had. Haar kleding en sieraden zijn gebaseerd op andere informatiebronnen uit of verwijzend naar deze periode en waarvan er ook in de tentoonstelling verschillende stukken te zien zijn.
Zelf ook nieuwsgierig geworden? De tentoonstelling opende op 4 oktober 2024 en loopt nog zeker tot 19 januari 2025. Alle praktische info lees je op de website van Historische huizen.