Op stap gaan in eigen land is hipper dan ooit maar eigenlijk zijn wij daar altijd al fan van geweest.
Eerder dit jaar had ik besloten dat ik die befaamde leeuw van Waterloo wel eens in het echt wou zien. Dat idee had zich een vijftal jaar geleden al in mijn hoofd genesteld, toen ik hoorde dat de site – naar aanleiding van het 200-jarig jubileum van de slag – heel wat moderner, interactiever en interessanter geworden was. Ik dacht ‘we laten dat jubileumjaar voor wat het is en nemen er later wel eens een kijkje wanneer het er minder druk is’. Uiteindelijk werd dat dus vijf jaar later en door de coronacrisis (met lagere bezoekersaantallen en op voorhand te reserveren tickets) zeker ook een stuk rustiger 😉
En aldus geschiedde: op 21 juli, de nationale feestdag en heerlijk (Belgisch) zomerweer, trokken wij niet naar de kust of de Ardennen maar richting centrum van het land, Braine-l’Alleud ofte Eigenbrakel om precies te zijn.
De site van Waterloo bestaat 4 te bezoeken punten: het (ondergronds) memoriaalmuseum, het panorama, de heuvel met de leeuw (uiteraard) en de hoeve d’Houjoument.
Het memoriaalmuseum (Mémorial 1815) vertelt het verhaal van de wereldberoemde Slag bij Waterloo. Het museum opende zijn deuren op 22 mei 2015, kort voor de tweehonderdjarige herdenking van de slag. Het museumgebouw is ondergronds aangelegd om het historische slagveld niet te verstoren. Het voormalig bezoekerscentrum werd gesloopt en het Wassenbeeldenmuseum maakte plaats voor een nieuw restauratiegebouw.
Een 1815 m² (van waar zou dat getal toch komen 😉 ) grote tentoonstellingsruimte toont onder meer via diorama’s de gebeurtenissen die leidden tot de veldslag en de gevolgen die deze had voor Europa na de overwinning van de hertog van Wellington op Napoleon Bonaparte. Bij de ingang krijgen we meteen een reusachtige maquette te zien waar ruim veertig jaar aan gewerkt werd door een Nederlander en die nog maar heel recent naar het Mémorial verhuisde.
Er ging veel aandacht in het museum naar interactieve opstellingen: schilderijen met bewegende kruitdampen of voorbijvliegende sneeuwvlokken, een bovenaanzicht op het slagveld als was het een computerspel, … het zijn maar enkele van de opstellingen die vlot de aandacht vangen van jong en oud. Er is een behoorlijk indrukwekkende filmprojectie op een panoramisch 3D-scherm van 25 m breed die de slag in beeld brengt.
Van het museum trokken we naar Het Panorama, een groot rond gebouw ontworpen voor een doek van 12 m hoog en 110 m lang dat kunstschilder Louis Dumoulin in 1912 maakte. Door het verhoogde midden van de rotunda en het perspectieftalent van schilder krijg je als toeschouwer het gevoel dat je echt uitkijkt op taferelen die zich afspeelden tijdens de Slag bij Waterloo. Geluidseffecten geven de toeschouwer een zo realistisch mogelijke ervaring van het gevecht tussen de infanterie en de cavalerie. Veel ouder en minder modern dan de 3D-film die in het Mémorial te zien is maar toch nog steeds een mooie ervaring.
Na het Panorama trokken we naar buiten om de befaamde leeuw zelf eens wat nader te bekijken. Het monument bestaat uit een reusachtige gietijzeren leeuw die op een kunstmatige heuvel van 45 meter boven de omringende vlakte prijkt. Koning Willem I gaf op 28 juli 1815 al opdracht tot het oprichten van een monument, slechts veertig dagen na de veldslag! De uiteindelijke constructie vond plaats tussen 1823 en 1826. De heuvel, sokkel en de leeuw geven het monument een totale hoogte van 51,45 meter. Bij de bouw werd een trap van 226 treden aangelegd, de (huidige) leuning kwam er pas later.
De beklimming mag best pittig genoemd worden (en je voelt het dan toch wel een beetje dat je een mondmasker draagt). Het uitzicht boven is behoorlijk indrukwekkend: nooit gedacht dat we nog zo’n landelijke omgeving zouden zien zo dicht bij Brussel.
Waar in het museum alles perfect geregeld was qua social distancing (met pijlen en kruisjes en ontsmettingsgels) liep het hier een klein beetje mank. Beneden aan de trap wel ontsmettingsgel beschikbaar (nuttig want de meeste mensen gebruikten toch wel de leuning) maar pas boven zien we het bericht dat er eigenlijk slechts 10 mensen tegelijk op het monument mogen zijn en dat je elkaar niet mag kruisen op de trap. We staan zeker met 20 mensen boven maar gelukkig houdt iedereen wel netjes het mondmasker op en probeert toch een beetje in de eigen bubbel te blijven. We proberen een goed moment te prikken om zo weinig mogelijk mensen te kruisen op de trap naar beneden en dat lukt vrij aardig (oef).
Eens beneden besluiten we eerst iets te eten. Er is een restaurant en een brasserie op de site maar we hebben een picknick meegebracht en ook dat is geen enkel probleem. We kunnen rustig aan een picknicktafel (of op het gras) zitten op het terrein.
Ondertussen kijken we nog even naar een kleine demonstratie hoe de soldaten toen hun geweer moesten laden: veel kans dat je als soldaat al lang getroffen werd door een kogel voor je de kans kreeg om te herladen eigenlijk (de andere animaties gingen die dag niet door).
Na de middag deden we nog een laatste stukje van ons bezoek: de hoeve Hougoumont. Je kan je met de paardenkar naar de site laten voeren maar wij kiezen voor een wandeling (amper 1,5km en met het prachtige weer heerlijk om te doen).
De versterkte hoeve speelde een grote rol in de Slag bij Waterloo. Napoleon slaagde er niet in, ondanks herhaalde aanvallen, de hoeve te veroveren. In 1815 lag achter het domein, in de richting van de Fransen, een groot park met bomen, omgeven door een dichte haag en een sloot. Het park belemmerde het zicht van de Fransen op Hougoumont. Er werd een harde strijd gestreden en de Fransen konden even de hoeve binnenbreken maar werden uiteindelijk toch verdreven door de Engelsen.
In een gerestaureerde schuur krijgen we opnieuw een mooi visueel schouwspel te zien. Ondertiteling ware misschien iets handiger geweest om alles nog beter te begrijpen maar de slag wordt er op een originele manier in beeld gebracht.
In de tuin is er sinds kort ook een extraatje voor de kleintjes: enkele boerderijdieren waarover de conciërge en dierenverzorger enthousiast (in het Frans) vertelt. Na het stukje over de Vlaamse reus laten we dat deel van de toelichting aan ons voorbijgaan maar ‘t is zeker een goed idee om een stukje van de boerderij ook opnieuw ‘tot leven te brengen’ en er een educatief luik aan te koppelen.
Uiterst tevreden over ons bezoek wandelen we terug naar de hoofdingang en de parking.
Ons gedacht: een bezoek aan Waterloo is zeker niet oubollig maar meer dan de moeite waard, voor jong en oud. Het museum is modern en interactief, met aandacht voor de jonge bezoekers. Er is heel wat informatie te lezen op de muren en je kan gratis een audioguide downloaden op je smartphone die je nog veel meer uitleg geeft.
Het Memoriaal is elke dag open. De hoeve van Hougoumont is geopend op woensdagmiddag, zaterdag, zondag en feestdagen. Momenteel is – ten gevolge van corona – bezoek enkel mogelijk na reservatie van jouw ticket in een specifiek timeslot.
Alle praktische info lees je op: https://www.waterloo1815.be/nl/
