Maandelijkse archieven: oktober 2020

Maison forte de Reignac

Tijdens onze zomervakantie in de Dordogne bezocht we een vrij uniek monument, het maison forte in Reignac. Het is uniek in zijn soort, een château falaise troglodytique , een versterkte woning/kasteel, volledig uitgehakt in de rotsen van een klif.

Je moet even klimmen om de ingang te bereiken. Er hing ook een bizar berichtje op het pad: dat bezoekers honden aan de leiband moesten houden om de katten in de tuin niet op te schrikken (geen katten, en eigenlijk ook niet echt een tuin gezien)?

Het gebouw is veel groter dan je zou denken wanneer je er van buitenaf naar kijkt. De gevel zit ingebed in de klif en verbergt indrukwekkende ondergrondse en enkele behoorlijk luchtige kamers: een grote salle d’honneur, een wapenkamer, een eetkamer, een keuken, verschillende (slaap)kamers, een kapel, een kerker, kelders…

Via trappen en ladders komen we van de ene ruimte in de andere en leren/lezen er over de geschiedenis van het gebouw en de streek. Het is niet altijd even evident om de nodige afstand te bewaren in coronatijden (vooral wanneer enkele mensen op hun stappen terugkeren voor een sanitaire stop) maar we houden onze mondmaskers op en volgen netjes de aangeduide route.

Op het einde van onze toer kunnen we nog een bezoek brengen aan een tentoonstelling over het thema ‘marteling door de eeuwen heen’. Een verzameling van meer dan 60 authentiek martelinstrumenten, voor de uitvoering van de doodstraf op de meest gruwelijke manieren (niet voor gevoelige zielen; aan de ingang hangt trouwens een bordje dat jonge kinderen beter buiten blijven).
Enerzijds fascinerend (vooral de oude prenten en de hallucinante redeneringen die blijkbaar aanleiding gaven tot bepaalde praktijken), maar tegelijk ook heel gruwelijk en pijnlijk om vast te stellen dat ook vandaag de dag bepaalde technieken nog steeds worden toegepast. Het doel van de tentoonstelling is dan ook het publiek bewust te maken van de huidige martelpraktijken in de wereld. Maya ging gauw weer naar buiten en keek liever een beetje rond in de souvenirshop.

Een bezoekje aan deze bijzonder plek is zeker de moeite waard! Sommige beweren zelfs dat er op deze plek nog geesten rondwaren.

 

 

 

Chateau de Losse

Nog een stukje over onze zomervakantie in de Dordogne, deze keer bezochten we een kasteel.

Op zo’n 5 km van Montignac-Lascaux, in de richting van Les Eyzies, ligt het kasteel van Losse. Dit geklasseerde historische monument ligt er statig in de vallei van de Vézère. Het kasteel is door muren en grachten omzoomd, en groeide van een middeleeuwse vesting in 1576 uit tot een elegant lusthof. Het interieur bevat heel wat elementen uit de 16de en 17de eeuw en is zeker een bezoekje waard.

Enerzijds zijn er nog de duidelijke kenmerken van een versterkte burcht en anderzijds is ook de elegantie van de renaissance duidelijk herkenbaar in het architectuur en de appartementen. Ook de tuinen vormen een mooie aanvulling op het geheel, en je kan/mag er zelfs picknicken.

De ingang ligt een beetje verscholen maar gelukkig toont een bord ons waar we moeten zijn. We parkeren tussen de bomen en wandelen verder naar de ingang voor een ticket. Omwille van corona is een vrij bezoek aan het kasteel niet mogelijk maar er zijn korte geleide rondleidingen voorzien die gegeven worden door jobstudenten (enkel in het Frans maar er liggen gelamineerde fiches met basisinformatie in enkele andere talen ter beschikking).

We hebben geluk want de volgende rondleiding start kort na onze aankomst. De studente die ons rondleidt in het kasteel kan vlot vertellen en zoekt ook interactie met haar publiek. Ze vervalt niet in oeverloze opsommingen van data en historische feiten, maar vertelt ons meer over de geschiedenis van het gebouw door ons in elke ruimte op een bijzonder aspect of voorwerp te wijzen.

Na een uurtje in het kasteel mogen we nog vrij rondlopen in de tuin waar we genieten van het zicht op het kasteel en de omgeving en nog wat foto’s maken (mocht niet in het kasteel zelf). Er is nog een leuk bijgebouwtje in de tuin waar de kasteelvrouw zich kon terugtrekken om te rusten, haar kind te voeden of een bad te nemen (zou meneer dan nooit een bad genomen hebben?)

 

 

 

 

 

Positivity

Wanneer het druk is, dan blijft er vaak minder tijd over om te schrijven en dan is een blogchallenge soms net wat er nodig is om er dat beetje meer tijd aan te besteden.
Het eerste thema van de challenge is positiviteit en energie. Deze post is er eentje over op zoek gaan naar het positieve en het opladen van mijn mentale batterij.

Een aantal jaar geleden startte ik mijn eigen challenge om elke dag bewust op zoek te gaan naar kleine gelukjes, dat was tegelijk de perfecte uitdaging om met de smartphone deftige(r) foto’s te leren maken (en daarmee meteen een thema te hebben om een IG-account te vullen). Ik ben dit blijven doen en merkte dat dit intussen bijna een gewoonte geworden is, op zoek gaan naar kleine dingen die me blij maken.
Tijdens de lockdown bleek deze gewoonte erg heilzaam te zijn, zelfs de tiener in huis leerde er tijdens onze wandelingen oog voor te hebben (en aangezien ze sowieso ook graag fotografeert en de smartphone steeds in de buurt heeft, durf ik hier wel van een win-win spreken 😉 )

Onze coronawandelingen samen, daar hadden Maya en ik trouwens allebei echt deugd van: perfect om eens stoom af te laten, frustraties af te stappen, het hoofd leeg te praten (zij vooral de babbelaar, ik meer de luisteraar), rond te kijken naar de kleine dingen, te genieten van het moois in onze buurt (natuur, dieren, bijzondere architectuur, …). Waar ik aanvankelijk soms wat moest aandringen om mee te gaan, vroeg ze er na verloop van tijd zelf naar, dat zegt genoeg zeker?

Ook het tuinieren, voor samen met mijn vader in de ouderlijke tuin, is al enkele jaren, sinds het overlijden van mijn moeder, een fijne manier om samen bezig te zijn en ideaal om mijn hoofd tot rust te laten komen. Een deel van mijn verlof plan ik bewust in om bij hem langs te gaan, veel liever nu samen bezig zijn dan dagen aan het ziekbed te moeten spenderen. Bonus: regelmatig komt er een stukje van de oogst mee naar huis, verser dan dit krijgt je het niet in je keuken 😉

 

 

Wat doe jij om mentaal of fysiek bij te tanken?

 

Deze blogpost schreef ik binnen het thema ‘Positiviteit en energie‘, het eerste thema van de BlogBoost Najaarschallenge. Meer lezen? Deze bloggers doen ook mee!

 

Energy

Dat het nogal druk is, is bij momenten een understatement, maar tegelijk heb ik intussen ook wel geleerd dat ik zelf wel deels kan bepalen hoe druk ik het laat worden en ben ik ook al beter geworden in het neen leren zeggen of voor mezelf te kiezen (al denken sommigen daar ongetwijfeld het hunne van).
Wanneer het druk is, blijft er vaak minder tijd over om te schrijven en dan is een blogchallenge soms net wat nodig is om er dat beetje meer tijd aan te besteden. Er zitten immers altijd wel ideeën in mijn hoofd maar soms neem ik gewoon te weinig tijd om ze ook effectief eens uit te schrijven. Het eerste thema van deze challenge is positiviteit en energie.

Mijn meest recente energieboost kreeg ik de voorbije week op het werk. Daar zochten we naar een alternatief voor de gesprekken in de koffiehoek. Veel van mijn collega’s zijn net als ikzelf vooral kantoormensen en dan wordt een kop koffie (of iets anders om te drinken) en een bijbehorende babbel, over het werk of privé, toch wel gesmaakt. Doordat we sinds dit voorjaar veel meer thuiswerken zijn die babbels voor velen zeldza(a)m(er) geworden en weten we gewoon minder van elkaar(s werk).

Na wat hersenshozen met het communicatieteam kwamen we uit op een format die je eigenlijk wel kan omschrijven als een vorm van internetradio (al draaiden we geen plaatjes). We zochten en vonden een catchy teaser, ontwierpen een leuk logo, hielden de inhoud van ons idee grotendeels geheim tot het moment suprême en vertelden de collega’s die een bijdrage zouden leveren niet meer dan strikt genomen nodig was 🙂

Aangezien ook de rest van het werk bleef doorlopen konden we maar een beperkte tijd in de voorbereiding steken maar ik hield steeds in mijn achterhoofd “je moet niet meteen de marathon willen uitlopen als je nog maar in de start to run fase zit” en dat hielp wel. We hielden het in se vrij eenvoudig: enkele korte getuigenissen die volgens ons de meeste collega’s wel zouden boeien (collega die nieuw gestart is deze zomer, collega die op pensioen ging en waarvoor een alternatief afscheid werd uitgewerkt, …), afwisseling in de onderwerpen, luchtig van toon, eerder persoonlijk qua aanpak.

Het zorgde voor een gezonde dosis spanning en vorige woensdag was het moment van de waarheid. We gingen online (via MS Teams), hadden 70 collega’s die aanwezig waren en waarvan een vrij groot deel enthousiast meeging in de interacties die we voorzien hadden en zelfs wanneer er niet expliciet iets voorzien was (via de chat) 🙂
Even werd het erg spannend toen bij de co-presentator thuis het internet uitviel en ik moest improviseren.  Doordat we in de voormiddag echter alles inhoudelijk nog eens goed hadden doorgesproken is ook dat vrij aardig gelukt en bleef de positieve vibe die we van bij de start hadden, behouden.

De reacties waren ronduit positief en ’t was lang geleden dat ik nog zo’n energieboost ervaren had. ’s Avonds ben ik met een grote glimlach op mijn gezicht in slaap gevallen (ook al wist ik dat de komende dagen een inhaalbeweging voor een aantal andere dossiers nodig zou zijn).
Uiteraard is er nog ruimte voor verbetering maar qua format was het een voltreffer en met heel veel goesting gaan we volgende maand opnieuw voor een leuke uitzending 🙂

Waar krijg jij energie van?

 

Deze blogpost schreef ik binnen het thema ‘Positiviteit en energie‘, het eerste thema van de BlogBoost Najaarschallenge. Meer lezen? Deze bloggers doen ook mee!

 

Lascaux IV – de Sixtijnse kapel van de Paleontische kunst

De grotten van Lascaux liggen in de vallei van de Vézère op het grondgebied van de gemeente Montignac in het Franse departement Dordogne (regio Nouvelle-Aquitaine). In 1940 werden in een grot een groot aantal rotswandschilderingen ontdekt. Deskundigen dateren de oudste rotsschilderingen uit de grot van Lascaux op 15.000 v.Chr., de jongste op 10.000 v.Chr. Het is de rijkst beschilderde prehistorische grot die tot nu toe werd ontdekt.
De ‘grot van Lascaux’ gaat door voor de ‘Sixtijnse Kapel van de Paleolithische Kunst’ en werd in 1979, als onderdeel van de Prehistorische locaties en beschilderde grotten in de Vézèrevallei, op de werelderfgoedlijst van de UNESCO geplaatst.

Redenen genoeg dus om de site tijdens onze vakantie met een bezoekje te vereren. Uiteraard moet er door corona gereserveerd worden maar daardoor is het eigenlijk wel rustiger in het museum. Normaal krijg je eerst een stukje geleide rondleiding waarbij een gids je de geschiedenis van de site vertelt, je de nagemaakte grotten bezoekt en je vervolgens vrij in het museumdeel kan rondlopen. Nu bleven we de hele tijd onder begeleiding van een gids in onze eigen museumbubbel van een twintigtal personen.

De geschiedenis van Lascaux vertelt zich als een spannend verhaal (of toch een beetje). Op 8 september 1940 hoefde Marcel Ravidat (1923-1995) niet te werken in een garage in Montignac en ging hij met drie vrienden, Jacques Marsal, Georges Agnel, Simon Coencas en zijn hond Robot naar een bos op de linkeroever van de Vézère. Er was daar enige tijd eerder een dennenboom omgewaaid en ze wisten dat er daardoor een gat was blootgelegd dat overgroeid was door braamstruiken.
Ze maakten het gat iets groter en vonden een verticale schacht. Marcel kroop door het gat en verloor zijn houvast Hij schoof door tot het einde van de gang en riep toen zijn vrienden. Samen stonden ze in een grot van 20 bij 8 met een hoogte van 7 meter en zagen met behulp van een kleine olielamp op de wanden afbeeldingen in rode, gele, bruine en zwarte kleuren. Ze hadden dan misschien geen echte schat gevonden zoals de legende in de streek vertelde, maar ze beseften dat ze toch een bijzondere ontdekking hadden gedaan en kwamen de dag erna terug met sterkere lampen en vonden nog een schacht. Na drie dagen verwittigden ze hun voormalige onderwijzer Léon Laval. De onderzoeker Henri Breuil publiceerde nog hetzelfde jaar een verslag. Het nieuws verspreidde zich snel en de grot werd ingericht om bezoekers te kunnen ontvangen (Lascaux I)

De schilderingen in de grot worden echter bedreigd door bacteriën en schimmels. Wetenschappers hebben schimmels – kleine witte donsharen – ontdekt op de bodem en de zijwanden. Men noemt de Fusarium solani een vrij sterke en schadelijke zwammensoort. In 1963 moest men het grote publiek de toegang ontzeggen omdat er vorming van groene algen en schimmels was geconstateerd, die te wijten waren aan een onophoudelijke toeloop. Sindsdien is de grot niet meer voor publiek toegankelijk. Op 200 meter van de oorspronkelijke grot is een replica (Lascaux II) gemaakt die wél voor het ruime publiek toegankelijk is. De bouw startte in 1972 en was in 1984 gereed. (Die site bezocht ik ooit nog, intussen al heel wat jaren geleden). Lascaux II was slechts een beperkte reproductie van de oorspronkelijke grote.

Door de evolutie van technieken (laser en 3D) werd het mogelijk om de grot tot op minitieus niveau op te meten en na te bouwen (printen). Ook het schilderen gebeurde maximaal met de technieken en kleurstoffen die de mensen toen gebruikten.
In 2012 werd op die manier een reizende tentoonstelling gemaakt (Lascaux III) met een identieke replica van 5 delen van de site.

In december 2016 opende Lascaux IV. Het ondergrondse museum is ontworpen door het Noors/Amerikaanse architectenbureau Snøhetta. De kostprijs bedroeg 57 miljoen euro! Het bijzondere ontwerp heeft o.a. als doel om na verloop van jaren steeds meer te ‘blenden’ in het landschap (door de vorm maar ook door het groendak dat werd aangelegd).

Centraal staat de bijna volledige reproductie van de oorspronkelijke grot. Hierin ervaar je ‘aan den lijve’ (’t is er maar 13 graden, vergelijkbaar met de echte grot, donker en vochtig, neem dus zeker een truitje mee) hoe het was om in en door de grot te lopen, wat je zag, hoe smal het was… Hier mag je geen foto’s maken om de schilderingen niet te beschadigen, maar later in het museum zelf is er nog een ‘uiteengehaalde’ reproductie van de belangrijkste stukken en daar heb je meer licht en ruimte om beeldmateriaal te verzamelen.

De schilderingen hebben vooral dieren als onderwerp: bizons, herten, neushoorns, runderen, paarden, rendieren en stieren. De tekeningen en de (aard)kleuren zijn goed bewaard gebleven. Veel schilderingen hebben geheel gekleurde vlakken, andere zijn uitgevoerd als krachtige lijntekeningen en gravures.

Het is fascinerend hoe goed bepaald tekeningen zijn, vooral wanneer je weet dat ze enkel bij het licht van fakkels gemaakt kunnen zijn en de maker soms het totaalbeeld niet eens kon zien omdat de rots een te grote kromming maakte!

Ben je in de buurt, dan is een bezoek aan dit museum zeker de moeite waard.

Meer weten of zelf een bezoekje plannen? Alle info vind je op deze website: https://archeologie.culture.fr/lascaux/fr
Wil je zelf al eens een virtueel kijkje nemen? Dat kan! Op de startpagina staat een link naar enkele filmpjes die je een inkijk geven in de verschillende delen in de grot.